Giới thiệu về búp bê Daruma Nhật Bản

Trong nền văn hóa Nhật Bản, Daruma biểu trưng cho sự may mắn và lòng quyết tâm. Nếu ai đó muốn cố gắng đạt được một cái gì đó với một mục tiêu nào đó, họ sẽ lên chùa mua một con Daruma, vừa cầu nguyện vừa tô lên mắt phải của nó và đặt ở một vị trí vừa trang trọng vừa dễ thấy nhất như một cách tự nhắc nhở mình nhớ đến mục tiêu đặt ra và phấn đấu hết sức để đạt được nó.

1. Nguồn gốc ra đời:

Du lịch Nhật Bản, Búp bê Daruma  là phát âm của tiếng Nhật từ chữ Dharma tiếng Phạn, phiên âm tiếng Hán là Đạt-ma. Dharma được đề cập ở đây là gọi giản lược của từ Bodhidharma ( Bồ đề Đạt ma) tên vị tổ thứ 28 của Thiên tông Ấn Độ và sơ tổ Thiền tông Trung Hoa. Vào khoảng năm 520, ngài đến Quảng Châu được vua Lương Võ Đế mời vào cung Kim Lăng giảng đạo nhưng không ai lãnh hội được. Sau 19 ngày thuyết pháp không thành, ngài rời cung Kim Lăng, vượt sông Dương Tử đến Lạc Dương, nước Ngụy, triều vua Hiếu Minh Đế, lên chùa Thiếu lâm trên núi Tung Sơn, quay mặt vào vách núi tọa thiền, im lặng không nói lời nào đến 9 năm thì có người thừa kế.

Từ sự tích đó, sau khi Thiền tông trải qua giai đoạn phát triển cực thịnh tại Trung Hoa và nở hoa rực rỡ ở Nhật Bản đã được người đời tôn thờ và khắc họa với nhiều tư thế khác nhau.

Thiền Tông được truyền đến Nhật Bản từ thế kỷ thứ XII nhưng con búp bê có nguồn gốc Thiền Tông này bắt đầu lịch sử từ chùa Daruma tại thành phố Takasaki do ngài Shinetsu khai sơn 1697. Cứ mỗi dịp Tết đến, ngài Shinetsu vẽ hình đức Đạt-ma tọa thiền và cho phổ biến. Người ta cho đó là sự khởi đầu của búp bê Daruma ở Taksaki.

Đến cuối thế kỷ 18, ngài Yamagata Goro đã làm búp bê đầu tiên dựa theo gợi ý từ ngài Togaku và sau đó phủ giấy bồi lên. Thời Minh Trị, khi nghề nuôi tằm thịnh hành, người ta dùng búp bê Daruma để cầu mong cho mùa thu hoạch sớm được nhiều tơ lụa. Ngày nay, búp bê Daruma trở thành nhu cầu không thể thiếu để cầu mong thành công trong kinh doanh.

2. Thiết kế:

Búp bê Daruma có hình tròn, rỗng được làm bằng giấy bồi, đáy nặng. Tư thế ngồi kiết già hình hoa sen theo thế ngồi thiền, hai chân bắt chéo lên nhau, hai tay xếp sát vào thân thể và vì thế búp bê Daruma này làm theo dáng người ngồi tham thiền không có chân tay, chi tiết này còn biến tấu hơn cho đến hầu như chỉ còn lại hình người.

Mặc chiếc áo màu hoại sắc là màu áo của nhà sư, tức gần như màu đỏ. Một số búp bê ngày nay được sơn những màu khác như màu vàng kim hay màu vàng cam, kích thước và chi tiết trên búp bê cũng khác nhau. Trước bụng người ta viết chữ Phước, cự Phước, Phước Nhập… bằng nhũ vàng với nhiều ý nghĩa mong ước khác nhau, mặt có mày, râu ria, mũi miệng và hai mắt to tròn trắng và đặc biệt những Búp bê Daruma   cầu may thì mắt chỉ toàn tròng trắng mà không vẽ con ngươi.

Qua tiểu sử và hành trạng của Tổ sư Đạt ma, người ta đã tạo nên búp bê Daruma có hình dáng đặc trưng như thế, với đôi mắt tròn quắc lên, nhìn thẳng về phía trước thể hiện sự quyết tâm và lòng kiên định; thân tròn, đáy nặng tạo sức bật, luôn trở về vị trí đứng thẳng dù có xô ngã về hướng nào.

Lấy ý nghĩa từ chín năm diện bích tọa thiền của Tổ sư, biểu trưng sức mạnh nội tại và ý chí mãnh liệt, không bao giờ chịu đầu hàng, ngay cả khi sa cơ thất tế họ vẫn có thể đứng dậy và vươn lên. Người Nhật đã sử dụng chi tiết này một cách linh hoạt và đúng ý nghĩa mặc dù vẫn rất đỗi đời thường.

Mỗi năm một lần, Búp bê Daruma được bán vào dịp tết ở trong chùa hoặc các hội chợ gần chùa. Người ta mua cho cá nhân hoặc công sở với nhiều mục đích khác nhau như cầu thi cử đỗ đạt, đắc cử chức vụ hay làm ăn phát tài, v.v… Búp bê Daruma được bán chỉ có lòng mắt trắng, chưa vẽ con ngươi. Người mua về có thể viết nguyện vọng hay mơ ước của mình lên má và viết tên họ lên cằm; đến khi những mong muốn đã được xác định, hay bắt đầu có quyết định làm việc gì đó trong năm thì lấy bút lông vẽ con ngươi thứ nhất lên lòng trắng mắt của Búp bê Daruma rồi đặt lên vị trí trang trọng trong công sở, hoặc ngang bàn thờ Phật trong nhà để cầu mong sự thành công. Khi điều ước của họ đã trở thành sự thật thì vẽ tiếp con ngươi thứ hai cho mắt còn lại. Đến cuối năm, nếu búp bê Daruma được mua ở chùa thì đem về chùa, tập trung lại làm nghi thức đốt để bày tỏ thành kính để thần linh biết người đó đã giữ trọn mong ước và đã trở thành hiện thực. Như vậy, một năm cũ chấm dứt và năm mới lại bắt đầu với những mơ ước mới với những búp bê Daruma mua ở lễ hội đầu năm.

Những ngày đầu tháng giếng, có nơi lấy ngày mùng 6 và mùng 7 như ngày truyền thống, thành phố đón xuân bằng hội chợ Daruma, các ngôi chùa Nhật Bản mà đặc biệt là chùa Daruma-ji và những ngôi chùa khác tại thành phố Takasaki thuộc miền Trung nước Nhật có tổ chức hội chợ thu hút người dân từ khắp nơi, cả cá nhân và tập thể đều đến chùa cầu may và mua búp bê Daruma mang về.

Nguồn: Phapluat.vn